Wynagrodzenie autorskie jako składnik majątku osobistego małżonka

Rozważając zagadnienie wynagrodzenia autorskiego na tle stosunków majątkowych małżeńskich, kwestią podstawową z którą należy się zmierzyć jest odpowiedz na pytanie: w jakich sytuacjach i czy w ogóle autorskie prawa majątkowe a w tym także autorskie prawo do wynagrodzenia będzie elementem majątku wspólnego małżonków. Czy można wskazać na odstępstwa od reguły wyrażonej w art. 33 pkt 9 KRO zgodnie z którym prawa autorskie należą do majątku osobistego? Jak wynika z art. 31 § 1 KRO z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wprowadzenie jako ustawowego ustroju wspólności majątkowej małżonków nastąpiło przy założeniu, że jest to ustrój lepiej chroniący interesy małżonków, w tym w szczególności małżonka, który rezygnuje z aktywności zawodowej, poświęcając się prowadzeniu domu i wychowywaniu dzieci. Majątek wspólny małżonków nie ogranicza się zwykle do rzeczy, lecz zawiera również inne prawa rzeczowe, a także prawa o charakterze względnym (wierzytelności). Przyjmuje się istnienie ścisłego związku pomiędzy pojęciami „majątku” oraz „mienia”, w szczególności obejmowanie nimi zbioru praw podmiotowych o charakterze majątkowym. Ustawowa wspólność majątkowa nie powstanie gdy: przyszli małżonkowie wcześniej zawarli intercyzę lub jeden z nich (lub oboje), zawierając związek małżeński, był ubezwłasnowolniony. Pomiędzy małżonkami powstanie w takich przypadkach bądź ustrój określony umową majątkową małżeńską bądź też ustrój określony przepisami ustawy (przymusowy ustrój rozdzielności majątkowej). Zgodnie z KRO do majątku osobistego każdego z małżonków należą: prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy. Z przytoczonych regulacji prawnych jasno wynika, że w ustroju wspólności ustawowej, autorskie prawa majątkowe przysługujące twórcy są składnikiem jego majątku osobistego. W skład majątku wspólnego oraz majątków osobistych wchodzą prawa majątkowe, a nie przedmioty tych praw. Powstaje jednak pytanie jak traktować wynagrodzenie w pewnych sytuacjach uznawane jest za element autorskich praw majątkowych skutecznych erga omnes, w innych zaś jedynie jako uprawnienie względne – roszczenie wynikające ze stosunków umownych i będące konsekwencją dokonanego rozporządzenia prawami autorskimi. Należy zaznaczyć, że oprócz praw autorskich do majątku osobistego należą także tzw. „ inne prawa twórcy”.

Może ci się też spodobać